د (نکاح) نورې ليکنې
تازه سرليکونه
بېلابېلې ليکنې
دعاريت ضمان
ليکنه: مولوي محمدعمر خطابي حفظه الله
دعاريت ضمان
عاريت په راتلونکو شيانو مضمون ګرځي:
- پخپل لاس يې ضايع کول .
- ساتنه يې پرېښوول .
- د عاريت څخه د ټاکل سوو شرطو خلاف يا غير عادي کار اخيستل .
- د عاريت په ساتنه کي د مُعِير د وينا مخالفت کول .
دا ځکه چي عاريت د مُسْتَعِيرِ په لاس کي امانت دى دمخه مو لوستي دي چي د امانت ساتنه پر مودَع لازمه ده ، نو عاريت هم د امانت حکم لري ، که مُستَعِير يې ساتنه پرېږدي يا د مُعِير د وينا مطابق يې و نه ساتي نو مُقَصِّر بلل کيږي او په تقصير سره امانتي شى مضمون ګرځي .
د غه ډول که مُعِير د خپل شي غوښتنه وکړي او مُستَعِير يې بېله عذره د ورکولو څخه ډډه وکړي ، هلته هم مُستَعَار مضمون ګرځي او که تردې وروسته مُستَعَار له مينځه ولاړ سي ، تاوان يې پر مُسْتَعِيرِ راځي .
مثال : که زيد د بکر څخه بايسکل په عاريت واخلي ترڅو کلي ته پرولاړ سي بکر بايسکل پدې شرط ورکړي چي د شپې به نه پر ځې ، زيد د شپې پر ولاړى او پر لاري لار وهونکو بايسکل ځني واخيستى ، د لته به زيد بکر ته د بايسکل تاوان ورکوي ، ځکه هغه د شپې د تګ څخه منع کړى وو خو زيد د هغه د شرط خلاف عمل وکړى .
د ردولو خرڅ
د مُستَعَار شي د ردولو خرڅ پر مُسْتَعِيرِ راځي ، لکه څنګه چي د کرايه سوي او غصب سوي شي د ردولو مصرف پر مُستاجِر او غاصب راځي .
که زيد د بکر څخه داسي شئ د عاريت په ډول واخلي چي پر بېرته ورکولو يې کرايه راتله نو کرايه به يې زيد ورکوي .
د ردولو طريقه
مُستَعِير که مُسْتَعَار د مُعِير کور ته وليږي او د هغه د کورنۍ يوه کس يا خادم ته يې وسپاري نو بيا هم مُستَعِير د ضمان څخه خلاصيږي ، البته که مُستَعَار قيمتي شى وو لکه د ښځو زيورات ، بيا به يې خپله مالک ته لاس په لاس ورسپاري .
که مُستَعِير ارزښتناکه شئ د مُعِير خادم يا بل نفر ته وسپاري او د هغه څخه ورک سي تاوان يې پر مُسْتَعِيرِ راځي .
ځکه مُستَعَار که قيمتي وو نو بيا به يې شخصا مُعِير ته ردوي لکه څنګه چي وَدِيعه او غصب سوى شئ شخصا مودِع او مالک ته رديږي .
د فقه المبتدي دوهم ټوک پر همدې ځاى وپاى ته ورسېدى ، ور پسې يې دريم ټوک د معاملاتو څخه پيل کيږي .
-------------------
د فقه المبتدي د دوهم ټوک تبيض د ١٤٣٢ کال د رمضان المبارک پر ٩ نېټه د سه شنبې په ورځ چي د ١٣٩٠ کال د اسد د مياشتي د ١٨ مي نېټې سره سمون خوري د الله جل جلاله په توفيق وپاى ته ورسېدى . و الحمد لله رب العالمين و صلي الله علي نبينا محمد و آله و صحبه اجمعين .
--------------------------------------------
مأخذ: فقه المبتدي دوهم ټوک - نکاح برخه
مخکنۍ ليکنه: مُطْلَق اِعَاره
تبصره
