تازه سرليکونه
د (اقتصاد) نورې ليکنې
تازه سرليکونه
بېلابېلې ليکنې
اقتصاد د اسلام له نظره
  تعلیم الاسلام
  October 13, 2016
  1

د اسلامي اقتصاد پیژندنه

ترتیب کوونکی: ذبیح الله مفکر / تعلیم الاسلام ویب پاڼه

د اسلامي اقتصاد مفهوم

د اقتصاد لغوي معنی : اقتصاد په لغات کي د قصد څخه اخیستل شوي او د قصد په چارو کي منځګړيتوب او په او فیصله کي د عدالت او انصاف او د مال په لګښت کي د اعتدال او ميانه روی په معنی استعمال شوی دی.
 
ګـڼ شمیر ایاتونو د همدغو معنی ګانو څرګندونه کوي لکه (الله جل جلاله) په قران کریم کي فرمايي:
 
( وَاقْصِدْ فِي مَشْيِكَ وَاغْضُضْ مِنْ صَوْتِكَ) (سورة لقمان: ۱۹)
ژباړه په خپل تګ کي میانه روی غوره کړه او خپل غږ لږ ټيټ کړه .
 
د اقتصاد مفهوم د قران په رڼا کي:
 
قران کریم د اقتصاد د کلیمې مفهوم په دقیقه توګه په ګڼو ایاتونو کي ټاکلی دی چي ځيني يي په لاندي ډول دي:
 
الله (جل جلاله) په قران کريم کي فرمايي:
( وَلَا تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلَى عُنُقِكَ وَلَا تَبْسُطْهَا كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُومًا مَحْسُورًا.) (سورة الاسری: ۲۹)
ژباړه: مه خپل لاس تر غاړي تړه او مه يې داسي غځولی پریږده چي  پړ او بې وسی پا تي شي.
 
بل ځاي الله (جل جلاله) فرمايي:
( وَالَّذِينَ إِذَا أَنْفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَلَمْ يَقْتُرُوا وَكَانَ بَيْنَ ذَلِكَ قَوَامًا.) (سورة الفرقان: ۶۷) 
ژباړه: مومنان هغه کسان دي چي کله مال لګوي نو نه اسراف کوي او نه بیخي لاس نیسي بلکي د دواړو په منځ کي روان وي.
 
په پورتنیو ایاتونو کي د اسراف او بخل ترمنځ د اقتصاد د مفهوم ټاکنه شوې ځکه چي اسلام د اسراف او بخل غندنه کوي او موږ ته د شتمنۍ د ویش او ټولو چارو په هکله د متوازني لاري اختیارولو ښو ونه کوي.
 
د اقتصاد اصطلاحي معنی:
 
ددې لپاره چي خلګ د اسلامي اقصاد سره اشنا سي او وې پیژني نو اسلامي پوهانو د اسلامي اقتصاد ډیر تعریفونه کړي چي له هغې جملې څخه ځیني تعریفونه په لاندي توګه ذکر کوو:
 
۱- پروفیسور محمد عبدالله العربي اسلامي اقتصاد داسي تعریفوي: اسلامي اقتصاد د هغو عامو اصولو او قوانينو مجموعه ده چي د قران کريم او نبوي سنتو څخه استخراج شوې په هر ځاي او هر وخت کي ددغو اصولو په بڼسټ د اقتصاد ماڼۍ ودانیږي.
 
۲- د دکتور احمد صفی الدين غوص تعریف: اسلامي اقتصاد هغه علم دی چي د اسلام احکامو په رڼا کي د اقتصادي نادرو موادو لاس ته راوړلو او د مال د لګښت په هکله بحث اوڅیړنه کوي.
 
۳- جامع تعریف: اقتصاد داسي علم دی چي د محدودو انساني او مادي وسايلو څخه د انسان بې شمیره ضروريات تر يو اندازي پوره کوي او د انساني ژوند د لوړي سطحي د حاصلولو لپاره د منظمو پلانونو لاندي اجتماعي کوښښونه کوي ترڅو تر ممکن حد پوري انسان ته خوښي او خوشحالي په برخه شي.
 
د اقتصاد د علم موضوع او بحث
 
دا چي د اقتصاد علم د انسان د بې شمیره خواهشاتو او محدودو وسایلو څخه بحث کوي نو په اقتصاد کي عموماً لاندي موضوعات څیړل کیږي:
 
۱: د تولیدي وسایلو مکمل او پوره استعمال: دا چي د انسان ضروریات او خواهشات بې شمیره او وسایل کم دي، نو دا وسایل باید په داسي شکل استعمال شي چي تر ممکنه حده پوري د انسان ضررویات پوره کړي، تولیدي وسایل پر درې ډوله دي:
 
الف: طبعي وسایل: هغه وسایل چي په طبعي ډول موجود وي، لکه: مځکه، معدنیات، ځنګلات، بحرونه، غرونه او داسي نور.
 
ب: مصنوعي وسایل: هغه وسایل چي د طبعي وسایلو څخه جوړ شوي وي، لکه: فابریکې، ماشینونه، سړکونه، بندونه، نهرونه، د برق ډیمونه، کښتۍ جهازونه، موټرونه او داسي نور.
 
ج: انساني وسایل: د کار او فعالیت وړ کسان چي په هغه کي مزدوران، کارګران، ډاکټران، انجینران او داسي نور فني کسان شامل دي.
 
۲: د شي ډول او مقدار معلومول: کوم شیان تولید شي او په څومره مقدار کي، تر څو د ټولني مقدار پوره کړي، چي په دې کي اول هغه شیانو ته حق ورکول کیږي چي ډير ضروري او بنیادي اړتیا ورته لیدل کیږي، لکه خوراکي مواد، لباس، دوا، د کور جوړولو اسباب او داسي نور.
 
۳: د شیانو د تولید د پاره غوره طریقې په کار اچول: د شیانو د تولید د پاره مختلفي طریقې موجود دي، چي د هغې څخه باید داسي طریقه انتخاب شي چي تر ټولو بهتر وي.
 
۴: د تولید شوو شیانو ویش او تقسیم: هغه شیان چي تولید شوي وي په څه ډول باید د خلګو ترمنځ تقسیم شي تر څو د خلګو او د ټولني د افرادو مشکل حل شی هسي نه چي په تولیدي شیانو یو څو کسان خېټه واچوي. 
 
۵: د تولید ترقي او پرمختګ: کوم شیان چي تولیدیږي، ددې د پرمختګ د پاره باید لاري وسنجول شي او تولید کله ضعیف (کم) شي نو ددې مخه ونیسي ځکه ټولنه هغه وخت ترقي کوي چي د تولید عمل يې مخ په وړاندي روان وي.
 
ماخذ: د اسلام مالي نظام
 
-----------------------------------------------
 
د اسلام اقتصادي نظام مسلمانه کړم!
اسلام او اقتصاد
کتاب: اقتصاد اسلامي
ولي اسلامي اقتصاد نه تطبيق کيږي؟
د اسلام له نظره په حکومت کي د اقتصاد رول
 
 
 
ټولي تبصرې (1)
عطاألله بریالی
June 29, 2019

ستاسو د مالوماتو څخه ډېره مننه! وروره که مو دکورني تولید د ګټو په اړه یوه دیني او اسلامي لیکنه وکړه، ډېره مهرباني به مو وي. مننه!!!

 
تبصره
يو نوم خامخا وليکئ.دغه نوم تر ٤٠ تورو زيات دى.
برېښناليک خامخا وليکئ.دغه برېښناليک تر ٤٠ تورو زيات دى.دغه برېښناليک باوري نه دى!.
متن خامخا وليکئ.متن تر وروستي بريده رسېدلى دئ.

  که نه لوستل کېږي دلته کليک وکړئ.  

سرته